زبان‌های برنامه‌نویسی مفسری (Interpreter) در دنیای نرم‌افزار نقش مهمی ایفا می‌کنند. این زبان‌ها به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند کدهای خود را به‌سرعت نوشته و اجرا کنند بدون اینکه نیاز به فرآیند زمان‌بر کامپایل داشته باشند. مفسرها کد منبع را خط‌به‌خط تفسیر و اجرا می‌کنند، که این ویژگی باعث می‌شود توسعه‌دهندگان بتوانند به‌سرعت تغییرات را آزمایش کرده و خطاها را به‌صورت لحظه‌ای برطرف کنند.

دوره‌های آموزشی آکادمی چابک

با تخفیف‌های ویژه آکادمی چابک، یادگیری را شروع کنید!

مشاهده دوره‌ها

زبان‌هایی مانند پایتون، جاوااسکریپت و روبی از جمله محبوب‌ترین زبان‌های مفسری هستند که به‌دلیل سادگی، انعطاف‌پذیری و قابلیت‌های بالا در بسیاری از پروژه‌های نرم‌افزاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اینترپرتر (Interpreter) چیست؟

یکی از سوال‌هایی که زیاد در میان برنامه‌نویسان تازه‌کار پرسیده می‌شود، این است که مفسر در برنامه نویسی چیست؟

مفسر (Interpreter) در برنامه‌نویسی به برنامه‌ای گفته می‌شود که کد منبع را به‌صورت خط به خط پردازش و اجرا می‌کند. مفسر به‌طور همزمان دستورات را تفسیر کرده و اجرا می‌کند، بدون اینکه آن‌ها را به کد ماشین تبدیل کند. این روش می‌تواند در حین توسعه و رفع اشکال مفید باشد زیرا نتیجه اجرای هر خط از کد بلافاصله قابل مشاهده است.

لیست زبان های مفسری و معرفی هر کدام

در این قسمت از مطلب می‌خواهیم چندین زبان برنامه‌نویسی اینترپرتر (Interpreter) معتبر دنیا را معرفی کنیم.

پایتون (Python)

• معرفی: پایتون یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا و همه‌منظوره است که به دلیل سادگی و خوانایی کد بسیار محبوب شده است.
• مفسر: CPython (مفسر رسمی پایتون)، PyPy (مفسر جایگزین با سرعت بیشتر)، Jython (برای اجرای پایتون در JVM)

جاوااسکریپت (JavaScript)

• معرفی: جاوااسکریپت زبان اصلی برنامه‌نویسی سمت کاربر برای توسعه وب است و برای پویا کردن صفحات وب استفاده می‌شود.
• مفسر: V8 (توسط گوگل کروم و Node.js)، SpiderMonkey (توسط موزیلا فایرفاکس)

روبی (Ruby)

• معرفی: روبی یک زبان برنامه‌نویسی شیءگرا و پویاست که برای توسعه وب و اسکریپت‌نویسی استفاده می‌شود.
• مفسر: MRI (مفسر رسمی روبی)، JRuby (برای اجرای روبی در JVM)، Rubinius

پرل (Perl)

• معرفی: پرل زبان برنامه‌نویسی قدرتمند و چندمنظوره است که برای مدیریت سیستم‌ها، شبکه‌ها و پردازش متون استفاده می‌شود.
• مفسر: Perl 5 ،Perl 6 (اکنون با نام Raku شناخته می‌شود)

PHP

• معرفی: PHP یک زبان برنامه‌نویسی سمت سرور است که برای توسعه وب و ایجاد صفحات وب پویا به کار می‌رود.
• مفسر: Zend Engine (مفسر رسمی PHP)

R

• معرفی: R یک زبان برنامه‌نویسی و محیط نرم‌افزاری برای محاسبات آماری و گرافیک است.
• مفسر: R مفسر رسمی و پیش‌فرض این زبان است.

بش (Bash)

• معرفی: بش یک مفسر خط فرمان و زبان اسکریپت‌نویسی برای سیستم‌های یونیکس و لینوکس است.
• مفسر: Bash (Bourne Again SHell)

این زبان‌ها به‌دلیل سادگی استفاده و امکانات قدرتمند مفسرها، برای توسعه سریع و رفع اشکال در برنامه‌ها بسیار محبوب هستند. هرکدام از این زبان‌ها در حوزه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند و جامعه بزرگی از توسعه‌دهندگان و منابع آموزشی را دارا می‌باشند.

مراحل اجرای برنامه توسط اینترپرتر (Interpreter)

مراحل اجرای برنامه توسط برنامه اینترپرتر (Interpreter) به‌شرح زیر است:

خواندن کد منبع (Reading):

مفسر ابتدا کدمنبع برنامه را خط به خط می‌خواند. این مرحله شامل بررسی اولیه نحو (Syntax) و اطمینان از صحیح بودن دستورات است.

تجزیه (Parsing):

در این مرحله، کد منبع به ساختارهای درختی یا توکن‌ها (Tokens) تبدیل می‌شود که نمایانگر اجزای مختلف کد هستند. این ساختارها برای فهم بهتر و اجرای صحیح دستورات ضروری هستند.

تفسیر (Interpreting):

مفسر شروع به اجرای خط به خط کد می‌کند. هر خط از کد منبع توسط مفسر تفسیر شده و به عملیات متناظر در زبان ماشین یا یک زبان میانی تبدیل می‌شود. نتایج بلافاصله پس از تفسیر هر خط، اجرا و نمایش داده می‌شوند.

مدیریت خطاها (Error Handling):

در صورت بروز خطا در هر مرحله، مفسر بلافاصله خطا را گزارش می‌دهد و معمولاً اجرای برنامه را متوقف می‌کند تا توسعه‌دهنده بتواند خطا را برطرف کند.

مزایای زبان‌های برنامه‌نویسی مفسری نسبت به کامپایلری‌ها

اکنون در این قسمت مطالعه می‌کنید که چرا زبان‌های برنامه‌نویسی اینترپرتر (Interpreter) به‌نسبت کامپایلری‌های برتری دارند.

توسعه سریع‌تر:

مفسرها کد را خط‌به‌خط اجرا می‌کنند، بنابراین برنامه‌نویسان می‌توانند به‌سرعت تغییرات را آزمایش کرده و نتیجه را بلافاصله مشاهده کنند. این ویژگی فرآیند توسعه و رفع اشکال را تسریع می‌کند.

بدون نیاز به کامپایل:

در زبان‌های مفسری، نیازی به فرآیند کامپایل نیست که ممکن است زمان‌بر باشد. این امکان توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا به‌سرعت کد خود را اجرا کنند.

پویایی و انعطاف‌پذیری:

زبان‌های مفسری اغلب پویایی بیشتری دارند و امکان تغییر کد در حین اجرا را فراهم می‌کنند. این ویژگی برای برنامه‌های پیچیده بسیار مفید است.

معایب زبان‌های برنامه‌نویسی اینترپرتر (Interpreter)

هر مزیتی با معایب خودش نیز همراه است؛ در این قسمت معایب زبان‌های برنامه‌نویسی اینترپرتر (Interpreter) را بررسی کرده‌ایم.

مصرف بیشتر منابع:

اجرای کد به‌صورت مفسری ممکن است منابع بیشتری از سیستم مانند حافظه و پردازنده را مصرف کند.

امنیت کمتر:

در زبان‌های مفسری، کدمنبع به‌طور مستقیم اجرا می‌شود و این می‌تواند به‌دلیل دسترسی آسان به کد منبع، مشکلات امنیتی ایجاد کند.

نکات مهم در طراحی و پیاده‌سازی اینترپرتر

طراحی و پیاده‌سازی اینترپرترها (Interpreter) نیازمند درنظر گرفتن عوامل مختلفی است که در زیر به برخی از نکات مهم در این زمینه اشاره می‌شود:

• تعیین نیازمندی‌ها: در ابتدا باید نیازمندی‌ها را به‌وضوح تعیین کنید. یعنی باید مشخص کنید که چه نوع زبانی باید تفسیر شود و چه عملیات‌هایی باید توسط اینترپرتر انجام شود.
• ساختار داده‌ها: برای نگهداری و مدیریت اطلاعات و متغیرها در اینترپرتر، به ساختار داده‌های مناسبی نیاز دارید.
• اجرای دستورات: اینترپرتر باید قادر باشد دستورات را به‌ترتیب مناسب اجرا کند. برای این منظور، می‌توانید از ساختار ترتیبی (Sequential) یا ساختار شرطی (Conditional) و حلقه‌ها (Loops) استفاده کنید. در طراحی این بخش، نیازمند مدیریت حافظه و مدیریت وضعیت (State) برنامه نیز هستید.
• امنیت: در طراحی اینترپرتر، باید به امنیت توجه کنید. این شامل جلوگیری از حملات نفوذ (Injection Attacks) و تضمین عدم‌دسترسی به منابع غیرمجاز است. همچنین، باید از مستندهای امنیتی استفاده کنید و ورودی‌ها را به‌درستی بررسی کنید.

سخن پایانی

زبان‌های برنامه‌نویسی مفسری با مزایای بسیاری مانند توسعه سریع‌تر، انعطاف‌پذیری بالا و سادگی استفاده، گزینه‌ای مناسب برای بسیاری از پروژه‌ها به‌خصوص در مراحل توسعه و تست هستند. این زبان‌ها به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند که به‌سرعت تغییرات را اعمال کرده و نتایج را بلافاصله مشاهده کنند که این خود منجر به بهبود کارایی و افزایش خلاقیت می‌شود.

آکادمی چابک یک موسسه آموزشی است که در زمینه برگزاری دوره‌های فنی برای برنامه‌نویسان و افراد فعال در حوزه کسب و کار فعالیت می‌کند. موسسه ما می‌تواند منابع آموزشی و دوره‌هایی را در اختیار شما قرار دهد تا بتوانید مهارت‌های لازم برای برنامه‌نویسی را بهبود دهید.

دوره‌های آموزشی آکادمی چابک

با تخفیف‌های ویژه آکادمی چابک، یادگیری را شروع کنید!

مشاهده دوره‌ها

منابع​

en.wikipedia.org

techopedia.com