Nginx چیست؟ معرفی کامل و راهنمای استفاده از Nginx
در دنیای پرسرعت اینترنت و خدمات آنلاین، داشتن یک وب‌سرور سریع، مقیاس‌پذیر و سبک، دیگر یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است. در این میان، Nginx (انجین‌ایکس) یکی از محبوب‌ترین وب‌سرورهای جهان است که توسط میلیون‌ها سایت پرمخاطب استفاده می‌شود.
اما Nginx چیست و چرا تا این حد محبوب شده است؟ در این مقاله، به بررسی کامل Nginx، مزایا، نحوه نصب، پیکربندی و تفاوت‌های آن با سایر وب‌سرورها خواهیم پرداخت.
وب سرور انجین ایکس (Nginx) چیست؟
وب سرور انجین ایکس یا Nginx، یک وب‌سرور متن‌باز (Open Source) و بسیار سبک است که توسط ایگور سسیف در سال ۲۰۰۴ توسعه داده شد.
این وب‌سرور در ابتدا با هدف حل مشکل C10k (مدیریت هم‌زمان ده هزار اتصال کاربر) طراحی شد، اما با گذشت زمان به ابزاری قدرتمند در زمینه‌هایی مانند پروکسی معکوس (Reverse Proxy)، بالانس بار (Load Balancing)، کشینگ محتوا و سرور ایمیل نیز تبدیل شد.
به دلیل معماری رویدادمحور (Event-Driven) و مصرف پایین منابع، Nginx در مقایسه با وب‌سرورهایی مثل Apache عملکرد فوق‌العاده‌ای در ترافیک‌های بالا دارد.
تفاوت Nginx و آپاچی
یکی از پرتکرارترین پرسش‌ها در دنیای توسعه وب، تفاوت Nginx و آپاچی است. این دو وب‌سرور رویکردهای متفاوتی در مدیریت درخواست‌ها دارند:
| ویژگی | Nginx | Apache |
|---|---|---|
| معماری | رویدادمحور، غیرهم‌زمان | چندپردازه‌ای، هم‌زمان |
| مصرف منابع | بسیار کم | نسبتاً زیاد |
| عملکرد در ترافیک بالا | عالی | متوسط |
| ماژول‌پذیری | نیاز به کامپایل مجدد | انعطاف‌پذیرتر |
در نتیجه، بسیاری از شرکت‌ها از ترکیب هر دو استفاده می‌کنند؛ Nginx به‌عنوان پروکسی معکوس جلوی Apache برای مدیریت ترافیک سنگین.
مراحل آموزش Nginx برای مبتدیان
اگر به‌تازگی وارد دنیای مدیریت سرور یا DevOps شده‌اید، ممکن است بخواهید بدانید آموزش Nginx از کجا باید شروع شود.
مراحل مقدماتی آموزش:
- آشنایی با معماری Nginx
- نصب روی سیستم‌عامل دلخواه (ویندوز، اوبونتو، سنت‌اواس)
- پیکربندی فایل nginx.conf
- راه‌اندازی وب‌سایت استاتیک یا اپلیکیشن دینامیک
- استفاده از قابلیت پروکسی معکوس و SSL
آکادمی‌هایی مانند آکادمی چابک نیز با توجه به ماهیت آموزش‌دهی حوزه‌های مختلف برنامه نویسی و نرم افزار، از Nginx در زیرساخت‌های خود بهره می‌برند.
تنظیمات Nginx چگونه است؟
یکی از نقاط قوت این وب‌سرور، سادگی در تنظیمات Nginx است. فایل اصلی پیکربندی در مسیر /etc/nginx/nginx.conf قرار دارد (در لینوکس).
در این فایل، بخش‌هایی مانند:
- http {} برای تنظیمات کلی
- server {} برای تعریف سرور مجازی
- location {} برای تنظیم مسیرها و رفتارهای خاص
قابل ویرایش هستند. استفاده صحیح از این تنظیمات به بهینه‌سازی عملکرد سایت، کش‌کردن داده‌ها، محدودکردن IPهای خاص و مدیریت ترافیک کمک می‌کند.
راه اندازی Nginx به‌عنوان وب‌سرور
برای راه‌اندازی Nginx، مراحل عمومی به این صورت است:
- نصب Nginx (از پکیج منیجر یا سورس)
- فعال‌سازی و اجرای سرویس
- پیکربندی فایل nginx.conf
- تعریف دایرکتوری‌های root
- تست پیکربندی با دستور nginx -t
- ریستارت یا reload کردن سرویس
در محیط‌های production توصیه می‌شود از HTTPS و ماژول‌هایی مانند gzip و caching نیز استفاده شود.
آموزش نصب Nginx بر روی Ubuntu 20.04
برای کسانی که از اوبونتو استفاده می‌کنند، آموزش نصب Nginx بر روی Ubuntu 20.04 به شرح زیر است:
bash
CopyEdit
sudo apt update
sudo apt install nginx
sudo systemctl start nginx
sudo systemctl enable nginx
برای دسترسی به وب‌سایت خود، کافی است مرورگر را باز کرده و آدرس IP سرور را وارد کنید. صفحه پیش‌فرض Nginx نمایش داده خواهد شد.
آموزش نصب Nginx بر روی CentOS 8
کاربران CentOS نیز می‌توانند به‌راحتی مراحل آموزش نصب Nginx بر روی CentOS 8 را طی کنند:
bash
CopyEdit
sudo dnf install epel-release
sudo dnf install nginx
sudo systemctl start nginx
sudo systemctl enable nginx
در صورت فعال بودن فایروال، باید پورت‌های HTTP و HTTPS باز شوند:
bash
CopyEdit
sudo firewall-cmd –permanent –zone=public –add-service=http
sudo firewall-cmd –permanent –zone=public –add-service=https
sudo firewall-cmd –reload
نصب Nginx روی Ubuntu
اگرچه نسخه‌های مختلف اوبونتو کمی تفاوت دارند، اما مراحل نصب Nginx روی Ubuntu در اکثر آن‌ها مشابه است و با اجرای چند دستور ساده قابل انجام است.
نصب Nginx در ویندوز؛ آیا ممکن است؟
شاید تصور کنید استفاده از این وب‌سرور فقط برای لینوکس است، اما باید بدانید نصب Nginx در ویندوز نیز امکان‌پذیر است. کافی است:
- فایل ZIP نسخه ویندوز را از nginx.org دانلود کنید
- آن را در مسیر دلخواه استخراج کنید
- با اجرای nginx.exe در Command Prompt، سرور راه‌اندازی می‌شود
البته، استفاده از Nginx در ویندوز بیشتر برای تست و آموزش توصیه می‌شود تا محیط‌های production.
خرید سرور Nginx؛ چه نکاتی مهم است؟
برای راه‌اندازی پروژه‌ای بر بستر Nginx، نیاز به یک سرور اختصاصی یا مجازی دارید. در خرید سرور Nginx این موارد را باید در نظر بگیرید:
- منابع RAM و CPU متناسب با ترافیک
- سیستم‌عامل قابل پشتیبانی (ترجیحاً لینوکس)
- پشتیبانی از IPv6 و گواهی SSL
- پشتیبانی فنی و بکاپ‌گیری منظم
- قابلیت مقیاس‌پذیری در آینده
ارائه‌دهندگان متعددی در ایران و جهان هستند که سرورهای مناسب برای اجرای Nginx با قیمت‌های متنوع ارائه می‌کنند.
نتیجه‌گیری
Nginx، نه‌فقط یک وب‌سرور، بلکه ابزار استراتژیک برای توسعه‌دهندگان، مدیران سیستم و تیم‌های DevOps است. با درک دقیق اینکه Nginx چیست، تسلط بر تنظیمات Nginx، طی‌کردن مسیر آموزش Nginx، و یادگیری نحوه راه‌اندازی Nginx روی پلتفرم‌های مختلف مانند Ubuntu و CentOS، می‌توان به عملکرد بهینه، امنیت بالاتر و پاسخ‌گویی بهتر به ترافیک‌های بالا دست یافت.
آکادمی چابک، که در حوزه فناوری و برنامه نویسی فعالیت دارند، با تکیه بر معماری Nginx، زیرساخت‌های پایدار و سریع‌تری برای کسب‌وکارهای آنلاین فراهم می‌آورند.
منبع:
دیدگاهتان را بنویسید